جهاد دانشگاهی خراسان رضوی می‌تواند قطب سلول درمانی در شمال شرق کشور باشد

غلامرضا اسماعیلی جاوید در گفت‌وگو با ایسنا، در خصوص نقش جهاد دانشگاهی خراسان رضوی در تولیدات علمی، اظهار کرد: سازمان جهاد دانشگاهی خراسان رضوی یکی از مراکز جهاد دانشگاهی بسیار پیشرو در حوزه پزشکی، فنی و مهندسی، کشاورزی و علوم انسانی است. همچنین در حوزه درمان، بزرگترین مرکز شبکه‌ای آزمایش تشخیص طبی در جهاد و منطقه خراسان قرار دارد که با هزینه‌های دولتی خدمات را به بیماران ارائه کرده و این خدمات کاملا به روز هستند. انتظاری که از جهاد دانشگاهی خراسان رضوی وجود دارد این است که بتواند با استفاده از دانش و خدمات جدید در جهت رفع نیازهای مردم گام بردارد.

وی اضافه کرد: جهاد دانشگاهی خراسان رضوی نقطه اتکای استان در تشخیص بیماری کووید است زیرا به دلیل پاندمی، بسیاری از مراکز نمی‌توانند از عهده ارائه خدمات در این زمینه برآیند، اما جهاد دانشگاهی داوطلبانه در این زمینه ورود پیدا کرده و در عرصه تشخیص بیماری و کنترل کرونا وارد گود شده و به مردم خدمات می‌دهد. علاوه بر این مورد، اخیرا جهاد دانشگاهی خراسان رضوی توانمندی‌های جدیدی در حوزه ژنتیک را راه‌اندازی کرده که می‌تواند خدمات ژنتیکی با فناوری بالا به بیماران ارائه دهد.

مدیرکل دفتر تخصصی علوم پزشکی جهاددانشگاهی خاطرنشان کرد: در کنار خدماتی که جهاد دانشگاهی خراسان رضوی انجام می‌دهد، در حوزه سلول درمانی با وجود امکانات و پژوهشگران متخصص، می‌توان کارآزمایی بالینی را برای بیماری‌های صعب العلاج از جمله بیماران کلیوی انجام دهیم. بنابراین با توسعه زیرساخت‌های موجود قطعا جهاد دانشگاهی خراسان رضوی می‌تواند قطب سلول درمانی و سلول‌های بنیادی در منطقه شمال شرق کشور باشد.

اسماعیلی جاوید اضافه کرد: جهاد دانشگاهی، در حوزه‌های خاص پزشکی در ۶ بخش ورود پیدا کرده است. یکی از این حوزه‌ها ناباروری است. به دلیل وجود دو پژوهشگاه رویان و ابن سینا و ۹ مرکز ناباروری، با اینکه از لحاظ تعداد، کمتر از ۱۰ درصد مراکز ناباروری کل کشور محسوب می‌شوند، اما به لحاظ حجم کار بالغ بر ۴۰ تا ۵۰ درصد حجم کار در کل کشور را در درمان تخصصی و فوق تخصصی ناباروری انجام می‌دهند. این میزان سالیانه بالغ بر ۱۸ هزار سیکل با تعرفه نهاد عمومی غیر دولتی است.

 

پژوهشگاه رویان و ابن سینا دانش فنی خود را برای تجاری‌سازی به شرکت‌های دانش‌بنیان منتقل کردند

وی افزود: پژوهشگران ما در دو پژوهشگاه رویان و ابن سینا در تلاش هستند ضمن بهبود کیفیت خدمات با تولید فناوری‌ها و محصولات مورد نیاز در این مراکز، هزینه درمان و وابستگی به خارج از کشور را کاهش دهند و نیز این دانش را به دیگران منتقل کنند. همچنین محصولاتی را ‌که اخیرا پژوهشگران پژوهشگاه رویان و ابن سینا در این زمینه تولید کرده‌اند در حال حاضر در کلینیک‌های خود استفاده کرده و  این دانش فنی را به شرکت‌های دانش‌بنیان برای تجاری‌سازی و عرضه به کل مراکز ناباروری منتقل کرده‌اند.

مدیرکل دفتر تخصصی علوم پزشکی جهاددانشگاهی اضافه کرد: برای اولین بار دو محلول شست‌وشو، کیت و انجماد جنین در نمایشگاه ارائه و در بخش ناباروری این مجموعه معرفی شده است. تجهیزات مورد نیاز دیگری برای مراکز ناباروری به صورت مختلف تهیه شده است. همچنین علاوه بر  مراکز رویان و ابن سینا از مراکز ناباروری در قم، آذربایجان شرقی و تبریز هم محصولاتی را معرفی کردیم که به نوعی در مراکز درمان ناباروری نیز استفاده می‌شود.

وی تصریح کرد: حوزه سلول درمانی و سلول‌های بنیادی هم یکی از نقاط اتکا و قوت حوزه پزشکی جهاد دانشگاهی است. در چند سال گذشته با همکاری ستاد اجرایی فرمان امام (ره) اولین کارخانه تولید فرآورده‌های سلولی در ایران و در منطقه خاورمیانه به نام سِل‌تِک راه‌اندازی شده و دانش فنی که در پژوهشگاه رویان یا سایر مجموعه‌های پژوهشی تولید می‌شود، به مجموعه سل‌تک نیز منتقل خواهد شد.

اسماعیلی جاوید عنوان کرد: در حال حاضر از طریق دانش فنی موجود و کارخانه سل‌تک دو محصول در این نمایشگاه معرفی شده که مجوز سازمان غذا و دارو را دریافت کرده و در فهرست دارویی کشور قراردارد. این دو محصول برای بیماری‌های پوستی نیز معرفی شده است. همچنین محصولات دیگری هم برای اولین بار معرفی شدند که برای درمان‌ بیماری‌های دیگری از جمله درمان بیماری‌های نارسایی تخمدان و درمان سرطان‌های پیشرفته کاربرد دارند. همچنین محصولات سلولی که در قالب کارآزمایی‌های بالینی انجام شده و نتایج خوبی را به همراه داشته، در این نمایشگاه معرفی شده است.

پژوهشکده زخم به مباحث آموزش، پژوهش و فناوری می‌پردازد

وی در خصوص طب بازساختی و ترمیم زخم، بیان کرد: پژوهشکده‌ای در حوزه زخم‌های مزمن وجود دارد که مباحث آموزش، پژوهش و فناوری این حوزه را رصد می‌کند. ما در کشور از سال ۹۷ به بعد به دلیل وجود تحریم‌ها و کاهش درآمد ارزی با  مشکلاتی مواجه بودیم زیرا تقریبا تمام نیازهای داخل کشور وارداتی بود و این موضوع باعث شد تا جهاد دانشگاهی محوریت پژوهشکده زخم را به واحدهای مختلف ارجاع کند و فناوری‌ها را با توجه به تجربه، دانش و تخصصی که در واحدهای مختلف وجود دارد،  تولید نماید.

مدیرکل دفتر تخصصی علوم پزشکی جهاددانشگاهی خاطرنشان کرد: علاوه بر فعالیت‌های مذکور ماموریت‌ مربوط به تولید زخم‌پوش‌ها به جهاد دانشگاهی خراسان رضوی سپرده شده زیرا در این حوزه فعالیت‌های بسیار خوبی داشته و توانسته‌ است زخم‌پوش‌هایی را که بر پایه فوم‌های پلی یورتان هستند، تولید کرده و در اختیار پژوهشکده زخم برای تجاری‌سازی قرار دهد.

وی اظهار کرد: این زخم‌پوش‌ها به صورت تجاری طراحی و به اداره کل تجهیزات پزشکی ارائه و اصول تولید آن‌ها دریافت شد است. از طرفی تا کنون موفق شده‌ایم موافقت کلی برای چهار محصول را از اداره کل تجهیزات پزشکی دریافت کنیم تا ظرف ۶ ماه تا یکسال آینده خط تولید این محصولات را راه‌اندازی و وارد بازار کنیم تا مردم بتوانند از این زخم‌پوش‌ها استفاده کنند.

اسماعیلی جاوید با بیان اینکه یکی از نقاط قوت ما در زمینه بیماری سرطان، درمان سرطان پستان است، گفت: پژوهشکده‌ای به نام سرطان معتمد وجود دارد که به صورت خاص روی سرطان از جمله سرطان پستان کار می‌کند. همچنین در کنار خدمات تشخیصی، درمانی، توانبخشی که این مجموعه ارائه می‌دهد، تلاش شده تا  به عنوان یک مجموعه پزشکی فرد محور فعالیت خود را ادامه دهد.

وی اضافه کرد: با توجه به زمینه ژنتیک هر فرد، پاسخ به درمان از جمله پاسخ به شیمی درمانی متفاوت است. همچنین در بسیاری از بیماران پاسخی وجود ندارد و بیماران ناخواسته وارد درمان‌های سنگین شیمی‌درمانی‌ شده و نه تنها درمان نمی‌شوند بلکه عوارض ناخواسته و هزینه‌های درمان هم به مشکلاتشان اضافه می‌شود؛ بنابراین برای کاهش این مشکلات فعالیت‌های خوبی توسط این مجموعه ارائه می‌شود.

کیت تشخیص حساسیت افراد به شیمی درمانی نتایج مثبتی را به همراه داشته است

مدیرکل دفتر تخصصی علوم پزشکی جهاددانشگاهی ادامه داد: اکنون در بسیاری از کشورهای توسعه یافته کیتی که محصول یک شرکت آمریکایی است با قیمت ۴۰۰۰ دلار به فروش می‌رسد . این کیت میزان حساسیت یا عدم حساسیت فرد به شیمی درمانی را ارزیابی می‌کند. اکنون همان کیت را توسعه داده‌ایم و روی بیماران با هزینه بالغ بر ۱۵ تا ۲۰ میلیون تومان تست و ارزیابی می‌شود که نتایج اولیه کاملا مثبت بوده و در صورت تایید وزارت بهداشت، آموزش و پزشکی و اداره کل تجهیزات پزشکی این خدمت هم در میان مردم قرار می‌گیرد.

وی بیان کرد: تجهیزات و دستگاه‌هایی که در حوزه سرطان و با همکاری دانشگاه تهران ساخته شد، توسط پژوهشگر معتمد مورد ارزیابی قرار گرفته است. این اقدام باعث می‌شود تا بتوانیم به سرعت سلول‌های سرطانی را تشخیص دهیم تا در درمان موثر بیماران استفاده شود. به دلیل مشکلاتی که در حوزه تجهیزات پزشکی وجود دارد؛ به خصوص در حوزه تشخیص سرطان، انواع سیستم‌های بیوپسی مورد نیاز وارداتی بودند و به خاطر تحریم‌ها با کمبود مواجه بودیم. اکنون سیستم‌های بیوپسی توسط پژوهشگران معتمد طراحی و به صورت پایلوت استفاده می‌شود.

تولید ایمپلنت‌های متخلخل توسط جهاد دانشگاهی مشهد انجام شد

اسماعیلی جاوید گفت: یکی از کارهای خوبی که توسط واحد مشهد انجام شده، تولید ایمپلنت‌های متخلخل است. همانطور که می‌دانید ایمپلنت یک آلیاژ تیتانیومی است که داخل استخوان قرار می‌گیرد. در حال حاضر نسل جدیدی از ایمپلنت‌ها وجود دارند که به دلیل شرایط ساختار داخلی و متخلخل بودن، ثبات بیشتر و پیامدهای درمانی بهتری را نسبت به ایمپلنت‌های قبلی دارند. اکنون این ایمپلنت‌ها با قیمت بسیار بالا در ایران وجود دارند که عموما به دلیل هزینه‌های بالا در دسترس نیست و افراد خاصی از خارج از کشور تهیه و استفاده می‌کنند.

وی عنوان کرد: ایمپلنت‌هایی که اکنون در کشور استفاده می‌شود از نسل قدیم است و به صورت ساده طراحی شدند، اما ایمپلنت‌های متخلخل می‌توانند تحولی را در بحث ایمپلنت و مشکلات دندانی ایجاد کنند. امیدوارم بتوانیم در آینده نزدیک با راه اندازی خط تولید ایمپلنت‌های متخلخل که با همکاری متخصصان در شهر مشهد و بخش خصوصی صورت خواهد گرفت، ایمپلنت‌های متخلخل را در نسل جدید در اختیار مردم قرار دهیم.

مدیرکل دفتر تخصصی علوم پزشکی جهاددانشگاهی اظهار کرد: پژوهشکده‌ای در حوزه پایش سلامت وجود دارد که به بحث سلامت جامعه، سنجش و سواد سلامت مردم می‌پردازد و مطالعات آن عموما منجر به توصیه‌ها، پیشنهادات و نتایج مدیریتی است که برای بهتر کردن شرایط سلامت عمومی و سطح سلامت مردم انجام می‌شود.

وی افزود: در شهر مشهد مجموعه‌ای به عنوان مرکز تحقیقات عفونت‌های منتقله از راه خون جهاد دانشگاهی وجود دارد و به دلیل شیوع بالای بعضی بیماری‌های ویروسی در منطقه خراسان، این مرکز راه‌اندازی شد تا بتوانیم بیماران را شناسایی و تحت پوشش قرار دهیم.

اثبات تولید فناوری برای بخش خصوصی و دولت سخت است

اسماعیلی جاوید تصریح کرد: اثبات تولید فناوری برای بخش خصوصی، سرمایه‌گذار و بخش کارفرما که دولت است، سخت است، زیرا کارفرماهای ما عموما عادت به محصولات خارجی به خصوص در حوزه پزشکی دارند و اعتماد به محصولات و فناوری‌های داخل کم است. ما فناوری را در سریع‌ترین زمان تولید می‌کنیم اما اینکه فناوری را به بازار برسانیم نیازمند پروسه سرمایه‌گذاری عظیم و مجوزهای لازم است.

وی اظهار کرد: متاسفانه این پروسه برای دانشمندان و پژوهشگران داخلی در مقایسه با مجموعه خارج از کشور بسیار سخت‌تر است. ما به راحتی فناوری را تولید می‌کنیم و این فناوری تا به پروسه تجاری برسد، بسیار زمان‌بر است و نیاز به اخذ مجوز از سازمان غذا و دارو، اداره کل تجهیزات پزشکی و سرمایه‌گذاری دارد که تمام این سازمان‌ها سال‌ها طعم و مزه کالاها و داروهای خارجی را چشیده‌اند. ما می‌توانیم در داخل کشور هم‌پای کشورهای خارجی محصولات مورد نیاز کشور را تولید کنیم. مسئولان تنها باید به فناوری‌های داخلی اعتماد کرده تا بتوانیم به سرعت به پروسه تجاری‌سازی دست یابیم.