افزایش قیمت نهاده‌های کشاورزی و دامی، روستاها را خالی از سکنه و حاشیه شهرها را گسترده‌تر می‌کند

به گزارش روابط عمومی سازمان جهاددانشگاهی خراسان رضوی، توجه به اقتصاد روستا می‌تواند تا اندازه‌ای کشور را از واردات مواد غذایی بی نیاز و از خروج میلیون دلار ارز جلوگیری نماید، اما این روزها افزایش قیمت نهاده‌های کشاورزی و دامی نیز اقتصاد و تولید محصولات کشاورزی و دامی را تحت الشعاع خود قرار داده و روستاییان دیگر رغبتی به تولید ندارند.

به گفته محمد شفیع ملک زاده، رییس نظام کشاورزی، امسال با افزایش ۲۰۰تا ۳۰۰ درصدی قیمت نهاده‌های کشاورزی مواجه شدیم.

وی عنوان می‌کند: کشاورزان مجبور هستند که کود مورد نیاز خود را از بازار آزاد و دو سه تا برابر قیمت تهیه کنند. همچنین سموم کشاورزی نیز با افزایش قیمت بسیاری مواجه شده است که امروزه یا سم بی‌کیفیت در اختیار کشاورزان قرار می‌گیرد یا کشاورزان با کمبود سم در بازار مواجهه هستند و یا اینکه سموم به دلیل عدم ثبات قیمت‌ها  توسط برخی افراد در انبارها نگه‌داری می‌شوند.

ملک زاده  اظهار می‌کند: : کشاورز باید سمی را که قبلا صد هزار تومان می‌خرید امروزه ۳۰۰ هزار تومان خریداری کنند. همچنین تراکتوری که کشاورز باید ۱۳۰ تا ۱۸۰ میلیون تومان خریداری می‌کرد باید برای آن بیش از ۳۰۰ میلیون تومان هزینه پرداخت کنند. 

وی تصریح می کند: باید نهاده‌ها ابزار و اداوات مورد نیاز کشاورزان به میزان کافی و قیمت مناسب در اختیار آنها قرار گیرد. اگر در هفته‌ها و ماه‌های آینده هزینه‌های تولید افزایش یابد قیمت تمام شده محصول نیز افزایش می‌یابد و این برای تولید کنندگان صرفه اقتصادی ندارد.

در کنار افزایش قیمت نهاده های کشاورزی، نهاده‌های دامی همچون خوراک دام و طیور نیز افزایش یافته است که نتیجه آن کاهش فرآورده‌های دامی از جمله گوشت و لبنیات و افزایش قیمت این محصولات برای مصرف کننده می باشند.

افزایش قیمت نهاده‌های کشاورزی و دامی، رمق تولید را از روستاییان گرفته است و روستاییان مجبور هستند با فروش زمین های کشاورزی و دام و طیورشان برای چرخاندن زندگیشان به شهرها مهاجرت کنند که نتیجه این مهاجرت افزایش حاشیه نشینی در شهرها می باشد.

در کنار افزایش قیمت نهاده های کشاورزی و دامی، باید ایجاد بازار سیاه و همچینی تقلب در تولید این نهاده ها از جمله کود و سم را هم به مشکلات کشاورزان و دامداران اضافه نمود.
 

عضو پژوهشکده گردشگری جهاددانشگاهی خراسان رضوی:
افزایش قیمت نهاده‌های کشاورزی و دامی، روستاها را خالی از سکنه و حاشیه شهرها را گسترده‌تر می‌کند
 

در این زمینه دکتر مرتضی علیرضایی، عضو پژوهشکده گردشگری جهاددانشگاهی خراسان رضوی گفت: از دیرباز تا به امروز در بسیاری از نقاط کشور دامداری به روش سنتی انجام می شده است و دامداران در اغلب موارد برای تعلیف دام به مراتع وابسته بوده و هستند. در حال حاضر با افزایش بی‌رویه تعداد دام، شاهد عدم تعادل بین تعداد دام و توان مرتع هستیم و بنابراین تعلیف بیش از حد از مراتع باعث تخریب منابع طبیعی شده است. علوفه موجود در مرتع کفاف مصارف دام را نمی دهد، این موضوع باعث شده است تا دامداران در برخی موارد به خوراک دام وابسته باشند.
 

کاهش توان دولت برای تخصیص ارز دولتی به واردات خوراک دام، افزایش قیمت این نهاده را دربرداشته است
 

به گفته وی، عمده خوراک دام کشور، وارداتی است و در طی سال‌های اخیر با توجه به وضعیت اقتصادی خوب کشور، خوراک دام به وفور وارد کشور می‌شد و مشکل زیادی در این زمینه وجود نداشت. با افزایش شدت تحریم‌ها و کاهش توان دولت برای تخصیص ارز دولتی به واردات خوراک دام، شاهد افزایش قیمت خوراک دام و ایجاد بازار سیاه در کشور است. متأسفانه همان خوراکی که با ارز 4200 تومانی وارد کشور می‌شود، به دلیل عدم نظارت درست، با قیمت بالایی به دست دامدار می‌رسد. از جمله اقلام بسیار ضروری دیگر در زنجیره تأمین دام و طیور، واکسن، ریزمغذی‌ها، مکمل‌ها و داروها هستند که حذف یارانه این اقلام نیز مشکلات این بخش را دو چندان نموده است.

عضو پژوهشکده گردشگری جهاددانشگاهی خراسان رضوی عنوان کرد: با وجود افزایش قیمت خوراک دام و واکسن، مکمل و داروها و متعاقب آن افزایش بهای تمام شده تولید، قیمت دام و فرآورده‌های آن افزایش چندانی نداشته است و حتی اگر در مقاطعی شاهد افزایش قیمت مصرف کننده نهایی فراورده‌های دامی هستیم، با اینحال افزایش قیمت نصیب دلالان شده و تولید کننده نفعی از افزایش قیمت نهایی نمی‌برد. مجموع این عوامل باعث می شود که تولید برای دامدار از صرفه اقتصادی خارج شده و او را وادار به فروش دام کند.

دکتر علیرضایی اظهار کرد: وابستگی  دام و همچنین تولید فرآورده‌های دامی به خوراک دام وارداتی، ریسک تولید در بخش دامپروری را بالا برده است و این امر در دراز مدت تبعات بسیار جدی تر از چیزی که در حال حاضر شاهد ان هستیم را به دنبال خواهد است.

عضو پژوهشکده گردشگری جهاددانشگاهی خراسان رضوی در ادامه تصریح کرد: در گذشته دولت به کود و سم در بخش کشاورزی یارانه پرداخت می‌کرد ولی در حال حاضر دولت یارانه‌ای به این نهاده‌ها پرداخت نمی‌کند و کشاورز مجبور است تا نهاده‌های کشاورزی را با قیمت بالا از بازار آزاد تهیه نماید.
 

با وضع موجود؛ کشاورز نهاده‌های تقلبی کشاورزی را از بازار آزاد تهیه می‌نماید
 

به گفته وی، با وضع موجود کشاورز نه تنها باید نهاده‌های کشاورزی را با قیمت بالا از بازار آزاد تهیه نماید، بلکه عدم شفافیت و سوء استفاده در این خصوص باعث شده است تا کشاورز نهاده‌های تقلبی کشاورزی را از بازار آزاد تهیه نماید.

وی با اشاره به اینکه با وضعیت کنونی قیمت نهاده‌های کشاورزی و دامی، تولید محصولات کشاورزی و دامی برای روستاییان مقرون به صرفه نمی‌باشد، تصریح کرد: این وضعیت باعث شده است تا روستاها خالی از سکنه و حاشیه شهرها گسترش یابد.
 

باید برای تولید محصولات کشاورزی در کشور آمایش سرزمینی تدوین شود

اجرای کشاورزی قراردادی از دیگر اقدامات لازم جهت کاهش هزینه‌های تولید در بخش کشاورزی است
 

وی با تاکید بر اینکه در زمینه تعیین قیمت نهاده‌های کشاورزی و دامی نیاز به یک ریل گذاری طولانی مدت توسط دولت داریم، گفت: ابتدا باید برای تولید محصولات کشاورزی در کشور آمایش سرزمینی با توجه به اقلیم و مزیت‌های تولید هر منطقه تدوین شود تا محصولات کشاورزی با کمترین هزینه تولید شود. دولت تنها نقش نظارتی را داشته باشد و حمایت و پشتیبانی از زنجیره‌های تولید محصولات کشاورزی را تقویت نماید و بخش اجرا را به اتحادیه‌ها و تعاونی های توانمند و منصف واگذارد تا زنجیره ارزش محصولات کشاورزی روزبروز بهینه‌تر و شفاف‌تر شود.

عضو پژوهشکده گردشگری جهاددانشگاهی خراسان رضوی اجرای کشاورزی قراردادی را از دیگر اقدامات لازم جهت کاهش هزینه‌های تولید در بخش کشاورزی عنوان و خاطرنشان کرد:  در کشاورزی قراردادی زنجیره تامین، تجهیز و فناوری محصولات کشاورزی با ثبات تر می ‌شود. در کشاورزی قراردادی، کشاورز (فروشنده) متعهد می شود که محصول یا خدمت مورد قرارداد را در کمیت و کیفیت و موعد مشخص شده به خریدار یا تاجر تحویل دهد و در مقابل خریدار (پشتیبان) متعهد می گردد تا در قبال به تحویل گرفتن محصولات و ارزش قرارداد را بپردازد.

وی افزود: در کشاورزی قراردادی خریداران معمولا خدماتی همچون تامین نهاده‌ها (نظیر کود، سم، بذر، ماشین آلات و …)، مشاوره های حین تولید و تامین مالی کشاورز پیش از تحویل محصول، را در اختیار کشاورز قرار می دهد و ریسک تولید را برای کشاورز به کمترین حد رسانده و در مقابل کشاورز متعد می شود که بهترین عملکرد خود را به نمایش بگذارد.