ایرانی‌ها با افغانستانی‌ها چگونه برخورد کردند؟
به گزارش روابط عمومی سازمان جهاددانشگاهی خراسان رضوی، دکتر ندا رضوی زاده در این یادداشت آورده است که، در پی پاسخ به این پرسش که «داده‌های عینی موجود تا چه حد نشان از بدرفتاری عملی ایرانیان با مهمانان افغانستانی‌‌شان دارد» به سراغ داده‌های وضعیت مهاجرت افغانستانی‌ها در جهان رفتم.
نمودارها و جداول پیوست از داده‌هایی استخراج شده است که دپارتمان امور اقتصادی اجتماعی بخش جمعیت سازمان ملل متحد منتشرکرده است. داده‌ها از سال ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۹ (۳۰ سال اخیر) در وبسایت این دپارتمان موجود است(داده‌ها را هم به شکل اعداد مطلق و هم به شکل نسبت (٪) آورده‌ام).
به رغم کاستی‌های موجود، و به رغم این که ایران کشوری پرجمعیت بوده و در خلال دهه‌های اخیر درگیر مشکلات بسیار زیادی (تبعات انقلاب، ویرانی‌ها و خسارات جنگ، تحریم گسترده، تهدیدهای دائمی، بی‌ثباتی قیمت نفت، منطقه پرتنش، و آثار معمول توسعه‌نیافتگی) بوده است، این داده‌ها نشان می‌دهد در خلال ۳۰ سال گذشته «ایران» محبوب‌ترین و پذیراترین مقصد برای همسایگان عزیز افغانستانی‌اش بوده است.
طبق داده‌های رسمی، در خلال ۲۵ سال گذشته:
* ایرانیان همواره میزبان حداقل ۲ تا ۳ میلیون مهاجر افغانستانی بوده‌اند.
* پاکستانی‌ها میزبان ۱.۲ تا ۳.۴ میلیون مهاجر افغانستانی بوده‌اند.
* در تمامی ۳۰ سال گذشته، ایران بیش از پاکستان محبوب افغانستانی‌ها بوده است. (به جز سال ۱۹۹۰ (۱۳۶۹) که پاکستان ۲۵۰ هزار نفر بیشتر از ایران از این کشور مهاجر پذیرفته بوده است. ایران در آن سال ۳ میلیون و ۱۲۰ هزار افغانستانی ثبت‌شده داشته است)
* طی ۳۰ سال گذشته همواره ۴۵ تا ۵۵ درصد کل مهاجران ثبت‌شده افغانستانی در جهان، مقیم ایران بوده‌اند.
کشورهای توسعه‌یافته در سال ۱۹۹۰ کمتر از ۲ درصد افغانستانی‌ها را میزبان شدند.
* کشورهای توسعه‌یافته در خلال سال‌های ۱۹۹۵ تا ۲۰۰۰ همواره کمتر از ۵ درصد افغانستانی‌ها را میزبان بودند.
* کشورهای توسعه‌یافته از ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۵ همواره کمتر از ۵ درصد افغانستانی‌ها را میزبانی کردند. تنها در سال ۲۰۱۹ کشورهای توسعه‌یافته اندکی بیش از ۱۳درصد افغانستانی‌ها را پذیرفتند.
با درصدهای فوق واضح است که سایر کشورهای منطقه و کشورهای دور و نزدیک دیگر (اعم از کشورهای ثروتمند حاشیه خلیج فارس، کشورهای شرق و جنوب آسیا، آسیای میانه، اروپای شرقی، افریقا) پذیرای تعداد انگشت‌شماری از افغانستانی‌های مهاجر در خلال سال‌های پردرد و رنج‌شان بوده‌اند.
به رغم منع‌ها و محدودیت‌های حقوقی که زندگی و فعالیت اتباع خارجی از جمله افغانستانی‌ها را در ایران تا حدی دشوار می‌کند، و اگرچه وجود تبعیض و بعضی بدبینی‌های اجتماعی در مورد افغانستانی‌ها انکارناپذیر است، و موجب دردمندی این ملت رنجدیده بوده است، اما مرور خبرها در خلال دهه‌هایی که ایرانیان میزبان همسایگان افغانستانی خود بوده‌اند، حاکی از قتل، غارت، عملیات تروریستی، و خشونت سازمان‌یافته علیه افغانستانی‌های مقیم ایران نیست.
به رغم همه کم‌وکاستی‌ها و نابرابری‌های غیرمنصفانه که حتی شهروندان ایرانی نیز در کشور خودشان از آن رنج می‌برند، به‌نظر می‌رسد افغانستانی‌ها میزبان ایرانی را بر سایر میزبان‌ها ترجیح داده‌اند، و ایرانیان نیز در حد وسع اقتصادی و فرهنگی خود در یکی از پرآشوب‌ترین مقاطع تاریخ‌شان، آغوش گرم و پذیرایی برای این همسایگان رنج‌کشیده داشته‌اند.
طبق داده‌های منتشرشده سازمان ملل، کشورهای توسعه‌یافته مقصد محبوب و مرجح افغانستانی‌ها نبوده‌اند، یا خود این کشورها به سمت شهروندان افغانستانی چندان گشوده نبوده‌اند، و به‌طور کاملا سیستماتیک از ابتدا پذیرفتن شهروندان افغانستانی و تامین آن‌ها خودداری کرده‌اند.
امید که اوضاع کشورهای این منطقه‌ی پر دود و آتش بهبود یابد، و شهروندان و مهاجران از زندگی آسوده و باکرامت در کشورهای خودشان و کشورهای میزبان برخوردار شوند.
ماخذ داده‌ها:
United Nations
Population Division
Department of Economic and Social Affairs
International migrant stock 2019
سروش
ایتا
نظر شما :