واردات مواد گیاهی اولیه، از بزرگترین موانع توسعه سطح زیر کشت گل‌های شاخه بریده در ایران است

به گزارش روابط عمومی سازمان جهاددانشگاهی خراسان رضوی، دکتر مهدیه خرازی با بیان این مطلب افزود:  هزینه تمام شده پایه‌ها به علت تحمیل 40 تا 50 درصدی هزینه اضافی به دلیل واسطه‌ها و حمل و نقل، بسیار زیاد است.

به گفته وی، در صورتی که مشکل تامین مواد اولیه برطرف گردد و بتوان نشاء گیاهان زینتی را در ایران پرورش داد، با کاهش هزینه‌های اولیه، بسیاری از تولید کنندگان گیاهان زینتی به این صنعت پر رونق ترغیب شده و گیاهان تولیدی با قیمت کمتری قابل عرضه هستند که این امر علاوه بر خودکفایی کشور در این زمینه، باعث افزایش قدرت رقابت و افزایش سهم ایران از بازار جهانی می‌شود.

وی تصریح کرد: هم اکنون گیاهچه‌های ژربرا از شرکت‌های هلندی Preesman، Schrurs، Terranigra و florist خریداری و به ایران وارد می‌شود که هزینه خرید هر پایه وارداتی ژربرا برای تولیدکننده داخلی بین یکصد هزار تا یکصد و بیست هزار ریال برآورد می‌شود که این امر باعث افزایش هزینه‌های اولیه در روند پرورش این گیاه زینتی در داخل کشور می‌گردد.

عضو هیات علمی گروه پژوهشی بیوتکنولوژی گیاهان زینتی پژوهشکده بیوتکنولوژی صنعتی سازمان جهادانشگاهی خراسان رضوی بیان کرد: در حال حاضر، بخش اعظم پایه‌های این گیاه از خارج از کشور تامین می‌شود، تامین آن در داخل از اهمیت زیادی برخوردار است، لذا تولید مقرون به صرفه این پایه‌ها در ایران به لحاظ قیمت پایین‌تر گیاهچه‌های تولید داخل و قطع وابستگی در تامین پایه حائز اهمیت می‌باشد.

دکتر خرازی اظهار کرد: طی پژوهش انجام شده در گروه بیوتکنولوژی گیاهان زینتی جهاددانشگاهی خراسان رضوی، شرایط ریزازدیادی و سازگاری پانزده ژنوتیپ مختلف ژربرا بهینه گردید و پس از سازگار نمودن گیاهچه‌های کشت بافتی، طی قراردادی، 11 هزار پایه ژربرا به یکی از تولیدکنندگان داخلی عرضه گردید.

وی در ادامه یادآور شد: بر اساس برآورد صورت گرفته، قیمت تمام شده گیاهچه‌های ژربرای کشت‌بافتی تولید داخل با سود معقول، حدود چهارصد هزار تا پانصد هزار ریال برآورد می‌شود که این اختلاف قیمت توان رقابتی خوبی را برای تولید کننده داخل به همراه خواهد داشت.

وی تاکید کرد: جهت قطع وابستگی به واردات پایه های گیاهان زینتی، نیازمند بسترسازی فرهنگی در راستای اعتمادسازی در میان تولیدکنندگان برای استفاده از تولیدات داخلی و توقف واردات هستیم.

عضو هیات علمی جهاددانشگاهی خراسان رضوی گفت: وابستگی به واردات نهاده‌های اولیه از جمله مشکلات تولید گیاهان زینتی در کشور می‌باشد. بر اساس آمار گمرک، در 7 ماه منتهی به مهر ماه سال 1395 بیش از سه هزار تن کوکوپیت به ارزش 891 هزار دلار و ارزش 27 میلیارد ریالی  وارد کشور شده است.

به گفته وی، کوکوپیت از جمله بسترهایی است که به وفور جهت کشت ژربرا مورد استفاده قرار می‌گیرد و با توجه به واردات آن از کشورهای جنوب شرق آسیا، به عنوان یکی از عوامل محدودکننده در تولید تجاری گیاه ژربرا محسوب می‌گردد. لذا یافتن جایگزینی مناسب برای آن به منظور کاهش وابستگی به واردات می‌تواند سبب کاهش هزینه‌های تولید و به دنبال آن، افزایش توان رقابتی در بازارهای جهانی گردد.

دکتر خرازی افزود: از جمله عوامل دیگری که تولید و پرورش گیاهان زینتی از جمله ژربرا در کشور را با محدودیت روبه‌رو می‌کند، مصرف بی رویه کودهای شیمیایی وارداتی می‌باشند به طوری که بر اساس آمار گمرک جمهوری اسلامی ایران، درشش ماه نخست سال ۱۳۹۳ در مجموع ۲۲۲ هزار تن انواع کود به ارزش سه‌هزار و ۷۲۶ میلیارد ریال از مبادی مختلف گمرکات وارد کشور شده است که در این بین کودهای پتاسه و فسفاته بیشترین و کودهای ازته کمترین درصد رشد را در مقدار خرید نسبت به مدت مشابه سال قبل به خود اختصاص داده‌اند.

وی ادامه داد: از سوی دیگر هرساله بیش از ۷۰۰ میلیارد تومان یارانه دولتی به عرضه و واردات کود شیمیایی اختصاص می‌یابد که باعث مصرف بی‌رویه این کودها در کشور شده است.

عضو هیات علمی گروه پژوهشی بیوتکنولوژی گیاهان زینتی پژوهشکده بیوتکنولوژی صنعتی سازمان جهادانشگاهی خراسان رضوی تصریح کرد:  با توجه به وقوع خشکسالی‌های پی‌در‌پی در کشور و لزوم مصرف بهینه آب، انتخاب سیستم کشت بهینه نظیر سیستم‌های بسته به منظور افزایش کارایی مصرف آب و کود نقش موثری در کاهش هزینه‌های تولید و افزایش عملکرد در واحد سطح خواهد داشت.

وی عنوان کرد: مشکل امروز تولید ژربرای کشور، تنها تولید پایه‌های کشت بافتی با کیفیت نمی‌باشد، بلکه علاوه بر تولید پایه‌های مناسب، بکارگیری فناوری‌های نوین نظیر سیستم‌های کشت بسته به منظور مصرف بهینه کود و آب (با توجه به شرایط خاص منطقه‌ای از نظر خشکسالی و کم آبی) و کاهش وابستگی به واردات نهاده‌های اولیه در تولید این محصول زینتی، می‌تواند گامی موثر در جهت توسعه کشاورزی و تولیدات گلخانه‌ای ‌باشد.

وی اظهار کرد: به طورکلی به منظور خودکفایی ملی و عدم وابستگی در زمینه تولید و پرورش گیاهان زینتی و به خصوص گیاه ژربرا، کسب دانش فنی در تمامی مراحل تکثیر، پرورش و اصلاح این گیاه ضروری می‌باشد.

وی ادامه داد: طی پژوهش های منسجم و هدفمندی که در گروه بیوتکنولوژی گیاهان زینتی جهاددانشگاهی خراسان رضوی بر روی گیاه ژربرا انجام شده است، مراحل تکثیر و سازگاری پانزده ژنوتیپ مختلف ژربرا بهینه گردید و پروتوکل ریزازدیادی آنها ارائه شد. پس از مرحله تکثیر، پرورش گیاهان در شرایط گلخانه به طور ویژه مورد ارزیابی قرار گرفت تا بتوان در زمینه پرورش این گیاه نیز به خودکفایی ملی دست یافت.

عضو هیات علمی جهاددانشگاهی خراسان رضوی خاطرنشان کرد: در راستای دستیابی به تنوع رنگی بالا در گیاه ژربرا، مراحل اصلاح گیاه با استفاده از موتاژن‌های فیزیکی و شیمیایی مورد بررسی قرار گرفت تا با کمک این روش بتوان ارقام جدید و بازارپسندی را به بازار نیز عرضه نمود.